Sakız Adası serüvenimiz bitmedi. Daha önce Sakzı Adasına dair 3 ayrı yazı hazırlamıştım. Onlara bir göz atmak için: [1] [2] [3]
Bugün size Sakız Adasına özel festivallerden bahsedeceğim. Sakız Adası halkı yaşamayı bilenlerden. Hemen hemen yılın her ayı çeşitli şenlik ve festivalleri var. Bu etkinliklere katılarak ada kültürünü ve tarihini yakından tanıyabilir, eğlenceli vakit geçirebilirsiniz. Ada halkı geçmişte yaşadığı birçok deneyimi teatral bir halde bir şölen haline getirmiş.
Roket Savaşları (Ruketopolemos)
Türkçe anlamı havai fişek anlamına gelen Ruketopolemos, Sakız Adası’nın Vrandados kasabasında her yıl Paskalya Bayramı’nın cumartesi gününde kutlanan bir gelenektir. Roket savaşı kutlamalarında bir savaş atmosferi canlandırılır. Günümüze kadar yaşatılmakta olan bu geleneğe ev sahipliği yapan ada, bu görsel şöleni izleyebilmek için dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçileri bir araya getirir. Kutlamalar boyunca iki rakip kilise arasında önceden belirlenmiş hedeflere doğru durmaksızın havaifişek atışları yapılır. Hedeflere en çok isabetli atışı yapan kilise savaşın galibi olur. Havai fişek savaşı Megalo Savato (Büyük Cumartesi) günü akşam saatlerinde başlar ve geceye doğru artarak devam eder.
Bu gelenekselleşmiş görsel şöleni net olarak seyredebilmek için Vrandados kasabasının biraz üstünde bulunan Epos Dağının eteklerinde yerinizi almanızda fayda var.
Ulaşım içinse endişelenmenize gerek yok, turist dostu olan Ada belediyesi festival günü için toplu taşıma araçlarıyla özel güzergâhlardan Epos Dağı yamacına ücretsiz seferler düzenlemekte.
[imagebrowser id=165]Mostra
Yıllardır kuşaktan kuşağa anlatıla gelen bir efsaneye göre bir pazar günü köy meydanında eğlenmekte olan Timiana köylülerine kara haber tez ulaşır; Timiana köyüne yakın bir sahilden adaya korsanlar çıkmış, köye doğru ilerlemeye başlamışlardır. Haberi alan köylüler vakit kaybetmeden ada savunması için beraberce harekete geçerler. Adanın gençleri, korsanları köyün yaşlıların öğüdü üzerine dar geçit anlamına gelen ‘’Stenakas ‘’ mevkiinde pusuya düşürürler ve çatışmayı kazanırlar, korsanları köyün meydanında mostralarlar. Ertesi yıl galibiyeti unutmak istemeyen köylüler olayı şenlik eşliğinde canlandırmaya karar verirler.
Mostra geleneği kutlamaları 3 gün sürer. Cuma akşamı başlayan kutlamalar, müzik ve şarap eşliğinde sabahın ilk saatlerine kadar devam eder. Güneşin ilk ışıklarıyla gece yerini güne bıraktığında bir tür savaş dansı olan Talimi için son hazırlıklar tamamlanır. Pazar sabahı Ayios Ioannis ve Ayios Dimitrios kiliselerinde yapılan ayinlerden sonra korsan giyinen bir grup bağıra çağıra köye doğru yürümeye başlar, köyün geleneksel giysilerini giymiş olan diğer grupla köyün meydanında karşı karşıya gelirler ve köylülerle korsanlar arasında yapılan mücadele temsilen canlandırılır ve Talimi denilen savaş dansı yapılır. Ardından yapılan karnaval geçişiyle köy meydanında panayırlar düzenlenir.
Ağas
Ağas sadece damla sakızı yetişen Mastihohora köylerinde kutlanan bir gelenektir. Her yıl ‘’Temiz Pazartesi’’ denilen günde kutlanır. Bu geleneğin kökenleri adada Osmanlı’nın hüküm sürdüğü döneme denk gelir. Osmanlı’nın Ada halkından aldığı yüksek vergilerin temsil edildiği oyunlar düzenlenir. Mesta, Olimbi, Elata ve Lithi köylerinde canlandırmalar yapılır. Her köyün büyüğü ağa kıyafetleri giyer ve meydanda toplanan halktan gözüne kestirdiklerini türlü sebeplerle komik cezalarla cezalandırmaya çalışır ve vergi ödemeye zorlar. Toplanan vergiler her köyün kültür derneklerine bağışlanır.
Karavakia
Türkçe’de küçük gemiler anlamına gelen Karavakia, el emeğiyle yapılmış maket gemilerin yarışması için yapılan şenliklerdir. Her yılbaşı akşamı gruplar hazırladıkları gemileri ada sokaklarında şarkı ve şiirler eşliğinde gezdirirler, maketler arasından en güzeli seçilerek ödüllendirilir.
Sonraki yazımda ise Sakız Adasında nerede kalabilirsin onu yazacağım. Takipte kalın. Ve bana Sakız Adası deneyimlerinizi yazmayı unutmayın.
